Door: Jiska Vorstman. Sinds November werk ik bij Young Inspiration en schrijf ik geregeld stukjes voor op de site. Deze keer een stuk over straatintimidatie. Een belangrijk onderwerp wat steeds meer aandacht krijgt maar wat mij betreft nog meer aandacht verdient.
Veel vrouwen voelen zich (’s avonds) op straat onveilig. Uit onderzoek van de gemeente Amsterdam blijkt dat 47 procent van de vrouwen het afgelopen jaar te maken hebben gehad met straatintimidatie. Van jonge vrouwen van 15 tot 34 kreeg zelfs 74 procent hier mee te maken (Amsterdam en Rotterdam zijn de enige steden waarvan cijfers bekend zijn). Naar aanleiding van de dood van de 33-jarige Sarah Everard in het Verenigd Koninkrijk ging een screenshot van een appje met de tekst “text me when you get home” viraal. Het verhaal van Sarah sprak zoveel vrouwen aan omdat Sarah ’s avonds over straat liep en dit zo veilig mogelijk probeerde te doen maar uiteindelijk dus toch niet veilig was. Nu vertellen steeds meer vrouwen hun verhaal om iedereen bewust te maken dat dit niet normaal is. Luister naar de verhalen van deze jonge vrouwen en betrek ook vooral deze vrouwen bij het bedenken van oplossingen bij dit probleem. Zij zijn degene die het probleem ondervinden en zij zijn dus de experts.
Waarom is het zo belangrijk om naar deze jonge vrouwen te luisteren? Officiële statistieken laten zien dat mannen vaker het slachtoffer zijn van misdrijven in openbare ruimtes in vergelijking tot vrouwen. Dit heeft tot de conclusie geleid dat de angst van vrouwen voor misdaad irrationeel is. Het probleem is dat de officiële statistieken niet het hele verhaal vertellen. Terwijl vrouwen door de openbare ruimtes bewegen, bewegen ze ook door een hoop intimiderend seksueel gedrag. Vaak zijn dit gedragingen waardoor vrouwen zich ongemakkelijk voelen. Van staren, beledigen tot het vragen van de naam. Dit zijn geen dingen die per se “misdaden” zijn maar dragen wel bij aan een gevoel van seksuele dreiging en het gevoel in gevaar te zijn. Dit ergens melden is lastig want waar moet je dit melden? Stigma, schaamte en bezorgd zijn dat ze niet serieus genomen worden zijn ook redenen van het niet melden. Veel van deze dingen blijven dus onzichtbaar doordat ze niet gemeld worden. Door wat er met Sarah Everard is gebeurd vertellen gelukkig nu steeds meer jonge vrouwen hun verhaal maar er is nog steeds een lange weg te gaan voordat vrouwen zich veiliger voelen op straat.
Het is belangrijk om deze jonge vrouwen te betrekken bij het oplossen van het in gevaar voelen want anders kan je een mismatch krijgen in de veiligheidsbehoeften van vrouwen. Neem het voorbeeld van een studie die keek naar Amerikaanse vervoersbedrijven en het oplossen van het niet veilig voelen van vrouwen in het openbaar vervoer. In de studie kwamen ze erachter dat meeste van deze bedrijven beveiligingsstrategieën hadden toegepast in bussen terwijl vrouwen zich het meest onveilig voelen op de halte zelf. Als je dus niet degene betrekt die het probleem ervaren en de experts zijn los je dus niet de problemen op. Luister naar deze jonge vrouwen, neem ze serieus en neem ze mee in het bedenken van oplossingen om hen veiliger te laten voelen op straat (meer van dit soort voorbeelden lezen? Lees dan het boek “Invisible Women” van Caroline Criado Perez).
Aan mijn vriendinnen vroeg ik of zij wel eens straatintimidatie hebben meegemaakt. Hier voorbeelden van wat zij hebben meegemaakt en wat zij als voorzorgsmaatregelen treffen als ze ’s avonds over straat gaan:
“Ik ga niet alleen in de Uber en ik neem nooit een taxi omdat een vriendinnetje van me ooit verkracht is in de taxi door verschillende mannen toen ze gedrogeerd was.”
“Ik heb wel eens dat als ik langs een groep jongens loop ik heel ongemakkelijk weg kijk en een beetje spanning in mijn buik voel, wat niet echt heel chill is.”
“Toen ik 11 was heb ik meegemaakt dat een man aan mij en mijn nicht onze telefoonnummers vroeg, vroeg waar we woonden en ons ging aanraken. 11 he!”
“Het begint bij niet alleen naar je fiets lopen, dan je locatie delen op WhatsApp (of dat die al altijd aanstaat). Dan via de iPhone bij gezondheid het medische ID invullen met SOS contact personen. Als je dan 7x op het lock knopje drukt wordt automatisch de locatie naar het SOS contact (mijn moeder en zus) gestuurd. En dan altijd iemand kunnen bellen onderweg naar huis. En altijd appen als je thuis bent. Ik heb ook bijna altijd sleutels in mijn zak (voor als je jezelf moet verdedigen) of pepperspray (in lipstick vorm ook al is het illegaal) bij me.”
“Toen ik 13/14 was ben ik een keer achtervolgd in een auto door twee mannen terwijl ik op de fiets zat naar huis vanuit school. Ik was doodsbang en wist niet wat ik moest doen. Ze bleven naast me rijden en wachten totdat ze wisten welke kant ik opging zodat ze ook die kant op konden gaan. Ook riepen ze allemaal dingen zoals “hoer” en “slet” en “waar ga je naartoe?”. Uiteindelijk heb ik ze af kunnen schudden maar dit doet veel met je als jong meisje. Ik ben lang bang geweest om naar huis te fietsen.”
“Het is niet te tellen hoe vaak er wel niet naar me getoeterd is. Ik schrik hier altijd van.”
“Als ik alleen over straat moet trek ik niet snel een rokje of een kort broekje aan.”
“Ik check altijd of iedereen thuis is en laat weten dat ik thuis ben. Meestal laat ik mijn moeder al weten dat ik onderweg ben. Verder doe ik meestal mijn hoodie op of in ieder geval mijn haar in mijn jas als ik alleen naar huis fiets of met de scooter rijdt in het donker.”
“Van tevoren weet je vaak al bijna zeker dat er een opmerking of iets gemaakt gaat worden als je alleen langs een groepje jongens loopt. Je voelt het al aan ofzo.”
“Laatst ging ik met een vriendin samen hardlopen op klaarlichte dag waarbij we verder niks deden dan hardlopen en dan wordt er twee keer naar ons getoeterd vanuit de auto. Wat wil je nou met zo’n toeter bereiken?”
“Ik vind het fijn om met een mannelijk persoon samen naar huis te fietsen. Dat geeft me toch een fijn gevoel altijd.”
“Voorbeelden van wat ik heb meegemaakt is dat ze heel hard naar je gaan schreeuwen en als je dan niet reageert dan worden de dingen die ze roepen soms ook minder aardig. Vaak heeft het ook te maken met hoe je eruit ziet (“lekker kort rokje hoor”).”
“Ik ben wel eens gaan doen of ik aan het bellen was of ik ben echt iemand gaan bellen omdat ik me niet veilig voelde of het idee had dat iemand achter me aan liep.”
“Samen uit, samen thuis is een motto waar ik naar leef en moet leven van mijn moeder. Het liefste ga ik dus ook niet alleen naar huis als het niet nodig is en als het wel nodig is dan loopt er altijd iemand mee naar de nachtbus die wacht totdat ik in de bus zit.”
Meer lezen en luisteren over de ervaringen van jonge vrouwen met straatintimidatie? Lees dit artikel van het parool of luister eens de podcast van Wat Ik Wou Dat Ik wist: Mijn en jullie ervaring met straatintimidatie