Iedereen kent wel die momenten dat iemand je een vraag stelt en dat je dan denkt ‘Oh, dat is echt een goede vraag’. Een goede vraag is soms zeldzaam. Goede vragen stellen blijkt nog behoorlijk lastig te zijn. Hoe komt dat en wat gebeurt er als je wél de goede vraag stelt?
Deze zomer las ik het boek Socates op sneakers. In dit boek leert Elke Wiss de kunst van het vragenstellen aan de hand van Socrates en andere beroemde filosofen, zodat we gesprekken voeren die leiden tot verdieping en verbinding. Ze laat zien waarom het zo waardevol is om vragen te stellen en echt te luisteren naar wordt gezegd. Socrates schuwde de spanning of weerstand die hij opwekte met zijn gesprekken niet. Hij nam geen genoegen ‘het is zo omdat ik dat vind’. Hij wilde weten wat erachter zat. Hij vroeg door, en door en door. Hij wilde wijzer worden, het verhaal achter ‘iets’ leren kennen. Van de manier waarop hij zijn gesprekken voerde kunnen we vandaag de dag nog wat leren. Door het stellen van de juiste vragen en het voeren van de verdiepende gesprekken kun je voorbij een discussie gaan en een echt gesprek voeren.
In mijn werk met jongeren kom ik het zo vaak tegen; we stellen te weinig vragen. Soms omdat gedacht wordt dat we iets al weten, soms omdat we denken dat jongeren het toch niet weten of het hen niet interesseert. Soms omdat we het stiekem liever over onszelf hebben. Te vaak denken we voor jongeren. We vullen in wat zij denken en vergeten het te vragen of door te vragen op wat ze zeggen. In Socrates op sneakers maakte ik kennis met het woord vragenmaker. Het blijft in mijn hoofd. Ik hoop er zelf een te zijn en anderen te laten zien hoe waardevol het is (voor jou en jongeren) om juiste vragen te stellen. Een goede vraag is een vraag die bij het verhaal van de ander blijft. Daarmee laat je zien dat je luistert. Er zijn geen domme of slechte vragen. Als je maar nieuwsgierig bent, komen de vragen vanzelf. Let maar op.